اثرپذیری سیاست های حمایتی کشاورزی بر تولید برنج در ایران

با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید و ایجاد امنیت غذایی، اکثر کشورهای جهان و از جمله ایران از راه‌های مختلف این بخش را مورد حمایت قرار می‌دهند. نگاهی به روند تولید، مصرف و واردات در کشور نشان می‌دهد که به‌رغم رشد تولیدات، ایران همچنان یکی از بزرگترین واردکنندگان برخی از محصولات زراعی در جهان است. لذا این پرسش وجود دارد که سیاست‌های حمایتی تا چه حد توانسته است موجب افزایش تولید و عملکرد محصولات زراعی در کشور گردد. ازاین‌رو در این مطالعه، میزان کل حمایت داخلی(AMS) برنج طی دوره‌ی 1388-1368 محاسبه شده و با استفاده از روش علیت گرنجری هسیائو، وجود رابطه‌ی علیت بین میزان حمایت‌ها و میزان رشد تولید مورد آزمون قرار گرفته است. همچنین با بهره‌گیری از الگوی تصحیح خطا، روابط بلندمدت بین متغیرها بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن‌ است که رشد حمایت‌ها بر رشد تولید برنج و رشد عملکرد تولید تأثیری نداشته است. این در حالی است که رشد حمایت‌ها موجب رشد سطح زیر کشت این محصول در دوره‌ی مطالعه شده است. بنابراین تجدید نظر در سیاست‌های حمایتی به‌منظور انتقال یارانه‌ها از مرحله‌ی تولید به سایر مراحل نظیر بازاریابی و توزیع پیشنهاد می‌گردد. برای اثرپذیری بیشتر، سیاست‌های حمایتی پیشنهاد می-گردد و این سیاست‌های حمایتی معطوف به افزایش عملکرد گردد. وضع قیمت تضمینی بالاتر برای ارقام پرمحصول نسبت به قیمت بازاری ارقام سنتی و همچنین نسبت به قیمت بازاری ارقام پرمصرف، از جمله‌ی این اقدامات است. از طرفی پیشنهاد می‌شود تا سیاست‌های حمایتی نهاده‌ای با هدف بهبود تکنولوژی تولید وضع و به مرحله‌ی اجرا درآید.